SPREUKEN.
Als ’t in november ’s morgens broeit, wis dat de storm ’s avonds loeit.
Als ’t vriest in november, sneeuwt ’t in december.
Als in november ’t water stijgt, weet dat ge ’t in november nog vaker krijgt.
Brengt Allerheiligen winterweer, tien dagen duurt het zeer.
Geeft Allerheiligen zonneschijn, dan zal ’t spoedig winter zijn.
Houden de kraaien voor Allerheiligen al school, zorg dan voor hout en kool.
In november kom je tegen, harde wind en fikse regen.
Mop van de week.
Toerisme.
“Hoe hebben jullie het voor elkaar gekregen in drie dagen Milaan compleet te leren kennen.?” “Dat was teamwerk : Mijn vrouw heeft de monumenten en musea bezocht, mijn dochter de winkels en ik de kroegen.”
Colosseum.
De directeur van een sloopbedrijf is op vakantie in Rome. Als hij voor het colosseum staat, vraagt zijn vrouw: “Wat denk je?” “Niet meer dan twee weken en ik zou dit gebouw weghebben”.
Trouwen.
Een man komt bij het loket Burgerzaken van een kleine gemeente. Achter het loket zit een zeer knappe medewerkster. Ze groet de man vriendelijk en vraagt: “Waarmee kan ik u van dienst zijn?” De man zegt: “Ik ben hier omdat ik wil gaan trouwen.” “O, wat leuk!” zegt de medewerkster, en ze pakt een formulier. “Op welke datum wilt u trouwen?” De man buigt zich voorover en zegt: “Dat maakt mij helemaal niks uit. Ik ben allang blij, dat jij ook wilt, dus jij mag het zeggen”
Miljonair.
“Die vrouw is er slecht aan toe, sinds ze met die oude miljonair getrouwd is.” “Hoezo, heeft hij geen geld?” “Dat wel, maar hij is tien jaar jonger, dan hij verteld had.”
Opscheppen.
Jan: “Mijn voorouders stammen nog van Karel de Grote af.” Henk: “Opschepper. Dadelijk zeg je nog, dat je voorouders in de ark van Noah zijn meegevaren.” Jan: “Natuurlijk niet. Zij hadden een eigen boot.”
Muizenissen.
Er lopen twee muizen door het veld. Plotseling vliegt er een vleermuis over. Zegt de ene muis tegen de ander: “Kijk dat is mijn broer. Die zit bij de luchtmacht.”
Ziek worden.
“Zeg Mirthe, kan God eigenlijk ook ziek worden?” vraagt Simone aan haar vriendinnetje. “Natuurlijk niet, God i s toch de volmaaktheid zelf. Hoe kom je daar bij?” wil Mirthe weten. “Nou, er stond gisteren in de krant: “God heeft dokter Van der Woude tot zich geroepen.”
Zeeziek.
“Kan ik u het middageten in de cabine brengen?” vraagt de ober aan de zeezieke passagier. “Of zullen we het gelijk maar over boord gooien?”
God.
Agnes van vijf gaat alle zondagen met haar vader naar de kerk. Iedere keer is de pastoor aanwezig. In de vakantie is er een andere priester, die voorgaat. Halverwege de viering gaat het mis. Agnes roept heel hard door de kerk: ” Pa, waar is nou die andere God?”
Pijn.
Tanja klaagt over pijn in haar maag. Waarop haar moeder zegt: “Dat komt vast, omdat er niets inzit. Kom maar gauw wat eten.” Als vader ’s avonds thuiskomt, klaagt hij over hoofdpijn. Tanja reageert: ” Dat komt vast, omdat er niets inzit.”
Pony.
“Mama mag ik alstublieft een pony?” “Nou vooruit dan. Ik zal wel een afspraak maken bij de kapper.”
Grote prijs gewonnen.
Danny heeft een behoorlijke prijs gewonnen in de loterij en hij besloot het er daarom maar eens goed van te nemen. Hij stapt een sjiek restaurant binnen en zegt tegen de ober: “Brengt u maar eens een lekkere cocktail van zo’n honderd euro.” De ober vertrekt geen spier op zijn gezicht en zegt heel koel: “Het spijt me meneer, maar we serveren geen halve porties.”
Zorgen.
“Ik heb schulden. Van de zorgen kan ik ’s nachts niet slapen. “Hoe houd je dat uit?” “Ik slaap overdag.”
Kort.
Jules komt de kapperszaak binnen en zegt tegen de kapper: “Alle drie kort graag!” Vraagt de kapper nieuwsgierig: ” Wat bedoelt u?”
Jules “Baard, haar en geklets!”
Nieuw dienstmeisje.
Jannie zegt tegen haar vriendin Sandra: “We hebben nou toch een dienstmeisje, dat is geweldig. Ze werkt als een paard, ze is eerlijk en zuinig en ze wil nooit een avondje uit.” Sandra: “Dat is inderdaad zeldzaam. Sinds wanneer hebben jullie die?” “Nou”, zegt Jannie ” Ze komt morgen voor het eerst.”
Taalles.
De onderwijzeres behandelt het verschil tussen de tegenwoordige tijd, de verleden tijd en de toekomstige tijd. Dan vraagt ze aan John: “Ik ga trouwen, wat is dat voor tijd?” John antwoordt: “De hoogste tijd, juffrouw.”
Leugen.
Er komt een man bij de hemelpoort. Hij wordt door een engel rondgeleid. Ze komen in een kamer waar overal kaarsjes staan. De man vraagt wat die kaarsjes betekenen. De engel zegt: “Telkens als er één kaarsje gaat branden, wordt er op de aarde een leugen verteld. Plotseling gaat er een kaarsje branden. “Zie je, er wordt ergens een leugen verteld”. Opeens branden er negen kaarsjes en de engel zegt: “Op negen plaatsen wordt er een leugen verteld.” Ineens gaan alle kaarsen branden. De engel zegt: “Ach nu wordt er een roddelblad gedrukt.
Niet zo somber.
Henk ziet erg op tegen een operatie. “Ik sterf nog liever, dan dat ik me laat opereren”, zegt hij somber tegen de dokter. “Niet zo somber, mijn beste man”, zegt de dokter. “Die twee dingen kunnen toch gemakkelijk samengaan”.
Voor de leeuwen.
Voor de opname van een film, moet de cameraman de leeuwenkooi binnengaan. “U hoeft niet bang te zijn,” zegt de leeuwentemmer. “Deze lieve beestjes zijn groot gebracht met de zuigfles en……” “Best mogelijk, ” valt de cameraman hem in de rede. “Ik ben ook grootgebracht met de zuigfles, maar mooi dat ik graag een lekker stuk vlees lust.”
Rood licht.
Johan rijdt met Bob mee naar het voetbalveld. Bob rijdt bij elk verkeerslicht door rood. Waarop Johan zegt: “Doe normaal, man!”
“Dat doe ik altijd, want mijn broer doet het ook,” antwoordt Bob. Bij het derde verkeerslicht, dat op groen staat, gaat Bob vol in de remmen. “Wat doe je nu?” roept Johan. Waarop Bob zegt: “Ja, stel je voor dat mijn broer van de andere kant komt!”
Help.
De pastoor zit doodsbenauwd in de stoel bij de tandarts, die alles in gereedheid brengt om een kies te trekken. Halfluid mompelt hij bij wijze van schietgebedje: “Ach lieve Heer, sta a.u.b. uw grondpersoneel bij.
Spijkers.
Ruben komt in een doe-het-zelf zaak en vraagt om spijkers. De verkoper vraagt: “Hoe lang moet je ze hebben?” Ruben : “Hoelang kun je ze missen?”
Lezen.
Anton: “Mag ik nog wat lezen tot ik in slaap val?” Moeder: “Maar geen minuut langer!”
Signeren.
“Het is goed dat schilders tegenwoordig hun schilderijen altijd signeren.” “Oh vind je dat? Waarom? “Anders zou je niet weten of ze op hun kop hingen of niet.”
Telefoon.
De telefoon rinkelt en Tommie neemt op. “Dag vriendje,” zegt een mannenstem aan de andere kant van de lijn. “Is je papa thuis?” “Ja,” fluistert Tommie, “die is thuis, maar hij is druk bezig.” “En je mama?” vraagt de man, “is die thuis?” “Ja,” fluistert Tommie weer. “Die is wel thuis, maar is ook druk bezig.” “Is er misschien nog iemand anders thuis dan?” vraagt de man. “Ja m’n grote zus,” fluistert Tommie, “maar die is ook druk bezig.” “Zeg,” vraagt de man geërgerd. “Waar is dan iedereen mee bezig?” “Ze zijn mij aan het zoeken,” fluistert Tommie.
Visserslatijn.
René heeft niets dan pech. Geen enkele keer beet. Op weg naar huis stapt hij een visserswinkel binnen. “Gooit u me a.u.b. even drie forellen toe,” zegt hij tegen de vishandelaar. “Toegooien?” vraagt deze verbaasd. “Zeker. Dan kan ik tenminste met de hand op het hart verklaren, dat ik ze zelf gevangen heb.”
Hygiënisch vogels voeren: 6 tips
Uit: Vogelbescherming dec.2021
In de wintermaanden voert u de tuinvogels wellicht wat bij. Fijn! Als de vogels ook natuurlijk eten in uw tuin vinden, kan het geen kwaad. Het helpt ze juist om de gure nacht te overleven.
Wat veel mensen niet weten is dat vogelvoer ook kan bederven en dan ongezond is voor vogels. Of dat zieke vogels elkaar sneller besmetten op een voerplaats. Daarom op een rijtje hoe u veilig voert en onze kleine tuinvrienden gezond houdt.
Gezond vogels voeren
- Voer hoeveelheden die voor de avond op gaan, zodat er geen resten overblijven op de grond of op de voertafel. Als het voer nat wordt en lang blijft liggen wordt het een vieze bende.
- Borstel of schud voerhuisjes, voertafels en silo’s regelmatig schoon. Silo’s zijn zo ontworpen dat de zaden niet snel nat worden, maar met regen en wind is het niet uitgesloten. Als de zaden gaan klonteren, moet u ze weggooien.
- Ververs water in waterbakken regelmatig.
- Ontsmet de voer- en waterplaats af en toe met kokend water of een desinfectiemiddel.
- Vooral vetbollen en vogelpindakaas kunnen sneller bederven met zacht, nat weer. Het vet ruikt dan vies, er komt een zwarte of witte waas over of de zaden erin beginnen te kiemen. Haal het voer weg als dit gebeurt.
- Verplaats voertafels af en toe om te voorkomen dat ziekteverwekkers zich ophopen.
Ophangtip
Let er bij het ophangen van een voerhuisje of silo ook op dat vogels zich niet te pletter vliegen tegen het raam als ze ergens van schrikken. Het risico op raamslachtoffers is het grootst tussen de 5 tot 10 meter van een raam. Dus liefst óf dichterbij óf verderweg. Dichterbij dan hebben de vogels in paniek-toestand nog niet genoeg snelheid ontwikkeld om zich te pletter te vliegen. Verder weg dan hebben ze voldoende manouvreerruimte en reactietijd om het raam te ontwijken.
Zieke of dode vogels: wat te doen?
Zieke vogels herkent u aan hun gedrag: ze zitten bol, zijn suf en ze zijn niet schuw, dus u kunt dichtbij komen. Soms ziet hun snavel er vies uit.
Mocht u zieke of dode vogels in uw tuin zien, stop dan twee weken met bijvoeren. Op een voerplaats komen vogels namelijk dichter bij elkaar dan wanneer ze in de natuur voedsel zoeken. Zo besmetten ze elkaar sneller en het is beter om dat te voorkomen.
Zieke vogels kunt u het beste met rust laten. Veel meer kunt u eigelijk ook niet doen, want ze laten zich niet pakken en de dierenambulance neemt ze niet altijd aan vanwege het besmettingsgevaar.
Als u meerdere zieke of dode vogels ziet, kunt u dit melden bij het Dutch Wildelife Health Centre (DWHC). Dit centrum brengt ziekten onder wilde dieren in kaart, zodat de overheid goede maatregelen kan nemen.
Geen muizen en ratten
Ook beter om te voorkomen: een muizenplaag. Muizen en ratten zijn altijd en overal, maar meestal vallen ze niet op en heeft u er geen last van. Als er ’s nachts echter veel voer blijft liggen of als ze bij uw vogelvoer-voorraad kunnen, dan vormen ze soms een plaag. Door het extra voer, planten ze zich namelijk sneller voort. U ziet ze dan door te tuin lopen en merkt in de schuur en vies muizenplasluchtje op.
Tips om wel de vogels te voeren, maar niet de muizen:
- Zorg er voor dat er ’s nachts geen voer blijft liggen waar ze bij kunnen.
- Bewaar uw vogelvoer in metalen emmers. Plastic zakken of emmers knagen ze namelijk al snel stuk.
- Hang een opvangschaal onder de voersilo, zodat er minder voer op de grond valt (en blijft liggen).
Vogels in de tuin.
Vogels maken graag gebruik van tuinen. Iedereen kan vogels daarbij helpen, ook als je een balkon hebt of een kleine stadstuin. Ze hebben een plek nodig waar ze lekker kunnen schuilen. Dus zorg voor een schuilplek. Ook zijn ze dol op geschikt voedsel. Elke vogel heeft daarin zijn eigen smaak. Plaats de juiste planten, struiken enz. voor de vogels die jij leuk vindt. Hieronder een aantal vogels die in onze omgeving het meest voorkomen en welke planten ze nodig hebben.
De koolmees.
Een grote tuin is ideaal om een paar bomen en struiken in te planten. Die vormen een aanwinst voor je tuin en ze zijn van levensbelang voor allerlei dieren. Insecten vinden er alles wat ze nodig hebben. En daar komen dan weer vogels op af, koolmezen voorop.
Koolmezen zie je bijna overal in Nederland. Vaak zijn ze behoorlijk druk aanwezig en niet te missen. Maar zodra er gevaar dreigt, weten ze zich zó goed te verstoppen dat ze van de aardbodem lijken te zijn verdwenen.
Koolmezen vinden van alles gevaarlijk, zoals katten en honden. Maar ook voor bijvoorbeeld een bezoekje van de buurman, een grasmaaier of een brommer zijn ze meteen op hun hoede. Dan duiken ze snel tussen de bladeren. Als je een paar bomen of struiken hebt, voelen koolmezen zich al snel veilig in jouw tuin en kun je ze van dichtbij bekijken. Struiken als hop, vuurdoorn of wilde kamperfoelie zijn voor koolmezen en andere vogels een feest!
De takkenril.
Heb je bomen en struiken in je tuin, dan moet je die ook af en toe snoeien. Dat is leuk werk om te doen, en het levert ook nog iets extra’s op. Je kunt namelijk van de overgebleven takken een prachtige takkenril maken: een wal van in de lengte opgestapelde takken. Daarmee maak je je tuin nog aantrekkelijker voor vogels zoals koolmezen. En naast vogels maken ook insecten en zoogdieren (egel!) dankbaar gebruik van een takken.
Koolmezen eten van alles: ze zijn dol op zaden en zonnebloempitten, en ze verslinden ook heel wat rupsen en insecten. Die zoeken ze werkelijk overal, zolang er tenminste enige beschutting in de buurt is. Een takkenril is daarvoor ideaal. Koolmezen scharrelen daar graag in, op zoek naar voedsel. En ze gebruiken een takkenril ook als schuilplaats.
Wist je dat koolmezen zoveel rupsen en larven opruimen dat je nauwelijks groen in je tuin zou hebben als ze dat niet deden? Een paar vogelliefhebbers hebben eens geteld hoeveel rupsen een paartje koolmezen in de broedtijd aan hun jongen voerde. Dat waren er ongeveer tienduizend! Stel je eens voor wat er zou gebeuren als al die rupsen zich ongestoord vol zouden kunnen eten? Dan bleef er geen blad meer aan de boom zitten. Koolmezen zijn dus niet alleen een genot om naar te kijken en te luisteren, ze zijn nog eens heel nuttig ook.
Een takkenril is daarom een slimme zet in je tuin. Hij biedt veel voordelen: je hebt een prima bestemming voor je snoeihout, hij biedt beschutting voor allerlei dieren en je kunt hem gebruiken als tuinafscheiding. In de zomer gooi je er je gemaaide gras op. Een takkenril is gemakkelijk te maken en je kunt hem precies aanpassen aan de grootte van je tuin.
De merel.
Door bomen en struiken te planten krijg je vanzelf veel insecten en als er insecten zijn, kom je ook merels tegen. Als je er dan ook nog een stukje gras bij hebt, zijn deze vogels helemaal in hun nopjes.
Merels zijn van nature schuwe bosvogels. Ze hebben zich echter uitstekend aan de mensen weten aan te passen. Toch zullen ze altijd op hun hoede zijn. Een kat zien ze al snel, en dat zul je horen ook! Met hun luide alarmroep waarschuwen ze ook andere dieren. Merels hebben daarom altijd bomen en struiken nodig. Voor een goed zicht, om in te schuilen en om een nest in te maken.
Met een gazon maak je merels heel blij. Al snel zal er een opduiken die het gras tot zijn territorium rekent en er dagelijks wormen komt zoeken. Je ziet merels vaak hippen op het gras. Af en toe wachten ze even en houden dan hun kop scheef. Dat doen ze niet om te luisteren, maar om scherp te kunnen zien. Zo zien ze met één oog meteen of er een vijand aankomt. Een gazon biedt merels dus voedsel én veiligheid.
Je kunt uit verschillende grassoorten kiezen. Als je voor een natuurlijk gazon gaat, kies je een soort waartussen graag en gemakkelijk bloemen als klaver en madeliefjes groeien. Die trekken insecten aan, en daar komen weer vogels op af, waaronder merels. Een natuurlijk gazon hoef je minder vaak te maaien en zal daarom ook minder snel uitdrogen. Niet alleen merels komen graag op een natuurlijk gazon, ook kinderen vinden het vaak heerlijk om daar bloemetjes te plukken.
Van bomen en struiken in je tuin, in combinatie met een natuurlijk gazon, heb je je leven lang plezier. Je zult ervoor worden beloond met hun prachtige gezang. Een paar jaar geleden werd de zang van de merel zelfs uitgeroepen tot het mooiste natuurgeluid van Nederland!
Fruit.
Merels lusten graag fruit. Ze zijn dol op aardbeien en bessen, en ook op appels en peren. Deze struiken of bomen staan mooi in je tuin en geven heerlijk fruit. Bijkomend voordeel is dat je er zelf ook van kunt snoepen.
Merels zijn makkelijke eters. Ze lusten insecten en andere beestjes zoals regenwormen en larven, en ze eten daarnaast ook zaden en vruchten. Bessen, bramen en aardbeien zijn daarbij favoriet. In het naseizoen komen daar pruimen, appels en peren bij.
Om merels in je tuin te krijgen, is het goed om niet al het fruit van je bomen te plukken, maar er ook wat aan te laten zitten. Na verloop van tijd valt dat vanzelf op de grond. En dan is het een welkome hap voor merels, zanglijsters en spreeuwen. Die vinden het zelfs heerlijk als de vruchten een beetje beginnen te rotten.
Ook lagere planten brengen vaak smakelijke vruchten voort. Merels zijn verzot op aardbeien, frambozen en aalbessen. Als je er een paar laat hangen of vallen, doe je je de merels een groot plezier.
De roodborst.
De roodborst is een kleine lijstersoort. Hij is dus een neefje van de merel. Ook roodborsten zijn van nature schuwe bosvogels. Ze hebben zich echter uitstekend aan de mensen weten aan te passen. Ze zijn heel nieuwsgierig en komen graag even kijken als je in de tuin aan het werk bent. Wie weet wat er tijdens het schoffelen allemaal boven komt drijven. Toch zullen ze altijd op hun hoede blijven.
Daarom zijn bomen en struiken in je tuin zo fijn voor roodborstjes. Bij gevaar schuilen ze in de struiken of vliegen ze hoog een boom in. En als daar bovendien nog andere planten onder groeien, voelen ze zich al snel op hun gemak. Plant bijvoorbeeld een inheemse vogelkers met daaronder gele dovenetel. Een mooie én nuttige combinatie!
Inheemse vogelkers is een kleurrijke struik. In het voorjaar bloeit hij uitbundig met trossen witte, geurige bloemen. In het najaar verschijnen donkerblauwe bessen (kersen) en kleuren de bladeren oranjegeel. Tel daar de zachtgele kleur van de bloemen van de gele dovenetel bij op, aangevuld met het oranjerood van de roodborst, en je hebt pure kunst in je tuin.
Rust.
Roodborstjes varen wel bij een rustige tuin. Daar zijn ze veilig voor vijanden en ze kunnen er op hun gemak naar voedsel zoeken.
Roodborstjes houden van rust. Ze leven – buiten het broedseizoen – het liefst in hun eentje en dulden geen ander roodborstje in hun territorium. Ze jagen ook heel geduldig. Eerst zitten ze zeer stil, laag boven de grond, en dan ineens duiken ze op hun prooi af. Op de grond scharrelen ze vaak hun kostje bij elkaar tussen de bladeren. Je doet ze een groot plezier door de bladeren in je tuin niet weg te gooien, maar te laten liggen of onder een paar struiken te harken.
Net als veel andere vogels zijn roodborsten gevoelig voor verstoring. Dan trekken ze zich bij voorkeur terug in een boom of struik. Later, als de druktemakers (mensen of andere tuinbezoekers) weg zijn, komen ze vaak weer terug. Een rustige plek in een hoek van je tuin wordt dan ook zeer gewaardeerd.
In een grote tuin heb je plaats voor een flinke rustplek. Je kunt diverse dichte bomen en struiken aanplanten, die je afwisselt met lagere planten. Daarna laat je de plek zo veel mogelijk met rust. Je roodborst zal je er dankbaar voor zijn.
De winterkoning.
De winterkoning is een van de algemeenste broedvogels van ons land. Toch kijken veel mensen verrast op als ze er een zien, zeker als dat in hun eigen tuin is. Dit bruine vogeltje met het opgewipte staartje is klein en onopvallend. Pas als hij zijn snavel opentrekt, valt hij op. En niet zo’n beetje ook, want het is ongelooflijk wat een geluid er uit dit kleine vogeltje komt!
De winterkoning is een van de eerste vogels die je hoort. Vaak begint hij al in januari met zijn uitbundige zang. En die klinkt het hele jaar door.
Hij komt overal voor waar voldoende dekking is om een nest te kunnen bouwen. Dat kan dus ook in boomrijke woonwijken zijn, en zelfs midden in de stad.
In een grote tuin heb je heel wat mogelijkheden om het de winterkoning naar de zin te maken. Je kunt bijvoorbeeld een hop aanplanten: de enige inheemse kruidachtige slingerplant in ons land. Hij is vooral bekend doordat hij een van de belangrijkste ingrediënten voor bier levert. Op deze prachtige bloeier komen veel insecten af, dus dat betekent voedsel. Hij groeit mooi dicht zodat de winterkoning er zijn koepelnest in kan maken. Bovendien kunnen de kleintjes zich er veilig in verstoppen.
Een composthoop.
Winterkoninkjes eten vooral kleine insecten, spinnetjes en andere bodemdiertjes. Ze verrijken hun dieet met zaden en bessen. Om al dat lekkers te vinden, wroeten ze ook graag in een composthoop. En die past prima in een grote tuin.
Van nature is de winterkoning een schuwe bosvogel. Maar de winterkoning is een echte overlever en is daarom ook zo flexibel. Hij heeft zijn leefgebied uitgebreid naar tuinen, waardoor hij zich uitstekend heeft weten aan te passen aan mensen. Toch zal hij altijd op zijn hoede blijven, dus hij komt alleen je tuin in als er voldoende struiken aanwezig zijn.
De winterkoning heeft een aparte manier van voedsel zoeken. Hij sluipt als een muis door de begroeiing. Daar scharrelt hij zijn kostje bij elkaar tussen de bladeren. In je tuin doe je hem een groot plezier door de bladeren onder een paar struiken te harken.
Je kunt bladeren natuurlijk ook op de composthoop gooien. Daar liggen nog veel meer plantaardige resten die tot ontbinding overgaan. Dit groenafval wordt door onder meer schimmels, bacteriën en andere kleine diertjes omgezet tot compost, die je weer kunt gebruiken om je tuin mee te bemesten. De winterkoning zoekt graag op je composthoop naar zaadjes en vooral die kleine diertjes. Maar maak je geen zorgen: er blijven er nog genoeg over om compost te maken.
De zanglijster.
In een grote tuin kun je naar hartenlust bomen en struiken planten. Die zorgen voor voedsel, nestgelegenheid en beschutting voor tal van dieren, ook voor de zanglijster. Als je dan ook nog een stukje gras in je tuin hebt, is hij helemaal in zijn nopjes.
Het voordeel van een grote tuin is dat je hem gevarieerd kunt maken. Een gevarieerde tuin is aantrekkelijk voor dieren, voor planten en voor mensen! Veel borderplanten doen het bijvoorbeeld goed door de aanwezigheid van hogere bomen en struiken. Die bieden beschutting tegen wind en vorst, terwijl de afgevallen bladeren zorgen voor een voedselrijke bodem.
Het is leuk om te experimenteren met plantencombinaties. Plant bijvoorbeeld een prachtige Gelderse roos, en zaai daaronder een veldje fraaie judaspenningen. Gelderse roos is een plant die altijd voldoening geeft. Zijn grote witte bloemtuilen zijn een lust voor het oog en trekken veel insecten aan. In de herfst kleurt hij romantisch bruinrood, en in de winter draagt hij scharlakenrode bessen. Judaspenning bloeit van april tot en met juni met vele paarse bloempjes. Daarna vormt hij zaden in half doorzichtige schijfjes. Deze vinden wij heel decoratief, en zanglijsters vinden ze vooral heel lekker.
Het geheim van de smidse.
Bij een aantal stenen op een rustig plekje in je tuin, zie je soms een hele hoop lege en kapotte slakkenhuisjes liggen. Dat is het werk van een zanglijster. Die is namelijk een gespecialiseerde slakkenverdelger.
Zanglijsters eten van alles. Naast fruit verslinden ze heel wat regenwormen, insecten, duizendpoten, pissebedden en andere bodemdiertjes. Bovendien zijn ze dol op slakken. En dan niet alleen naaktslakken. Zanglijsters hebben zich gespecialiseerd in huisjesslakken. De huisjes breken ze op een vaste plek open, op een zogeheten ‘smidse’.
Zanglijsters zijn uitstekende slakkenverdelgers. Ze zoeken hun voedsel vooral hippend op de grond. Wee dus de huisjesslak die ze daarbij voor de voeten kruipt! Dat hij zich in zijn huisje terugtrekt, zal hem niet helpen. De zanglijster pakt hem in zijn snavel en neemt hem mee naar zijn favoriete steen, de smidse. Daar slaat hij het huisje met een paar snelle kopbewegingen stuk en peuzelt het slakje vervolgens op. 
Bij deze smidse liggen soms wel tientallen kapotte of lege slakkenhuisjes. Als je daarom zorgt voor enkele platte stenen in beschutte hoekjes van de tuin, dan hoef je voortaan de slakken niet meer zelf bij je planten weg te houden. Die slakkenhuisjes kun je later weer als kalk voor je tuin gebruiken. Als dat geen win-winsituatie is!
De pimpelmees.
Bomen en struiken zijn voor veel dieren heel belangrijk, onder meer voor insecten. En insecten trekken weer vogels aan, zoals de pimpelmees.
Pimpelmezen komen bijna overal voor, als er maar wat groen is. Van nature zijn het bosvogels, maar ze hebben zich uitstekend aangepast aan de mens. Het zijn heel behendige vogeltjes die aan de dunste twijgjes en vetbollen bungelen om aan voedsel te komen. Je kunt ze vaak van dichtbij bewonderen in je tuin. Zodra er echter gevaar dreigt, zijn ze als bij toverslag verdwenen.
Als je bomen of struiken in je tuin plant, komen daar pimpelmezen op af. Helemaal als je voor een berk kiest. Deze flexibele boom heeft een prachtige zilverwitte schors. In de herfst verkleuren zijn bladeren heel mooi goudgeel. Hij groeit het liefst in enigszins vochtige grond.
Pimpelmezen bungelen graag aan de dunne twijgen waaraan de katjes hangen, die ze graag lusten. Vaak blijven die nog tot in de winter aan de boom zitten. Dan krijgen ze wel wat concurrentie van sijzen, want ook die zijn er dol op!